Çoğu kullanıcı zamanla makinelerinin ağır açılmayasıyla başlayan, programların çalışırken kapanmasıyla devam eden sorunlardan şikayet etmeye başlar. Sisteminiz kan kaybetmeye başlamış demektir. Yüklenip silinen 3.parti yazılımlar, büyük ebatlı dosyaların yaratılıp silinmesi derken birde buna sistemin arka planda çalıştırdığı periyodik bakım betiklerinin zamanlama sorunundan dolayı randımanlı bir sekilde devreye girememesiyle makineniz ciddi bir performans sorunuyla karşılaşlaya başlar. Hız kaybı ve kapanan programlarla başlayan bu sorunlar ileride daha ciddi problemlerle sizleri başbaşa bırakacaktır.
Tüm bu sorunları aşmanın yolu ise çok net ve açık. Kendinize ait periyodik bir bakım takvimi hazırlamız ve sisteminizi bu periyodla bakıma almanızdır. Peki hiçbir masraf çıkarmadan sistemimize periyodik bakım yapmak için neler yapabiliriz?
Disk Utility
Bakıma en çok yıpranan ve çoğu sorunun başlangıç kaynağından başlamalıyız. Sabit disk ! Makine üzerinde çalışmaya basladığınız anda yaptığınız tüm hareketler sabit diskin fragmantasyona uğramasına sabep olur. OS X kendisi 30 Mb’a kadar olan fragmantasyonları onarabilsede geçen zaman ile sabit disk sistemin randımanlı çalışmasını engelleyecek performans sorunlarına yol açmaya başlar. Bu noktada OS X ile birlikte elimizin altında bulunan “Disk Utility” (Applications > Utilities > Disk Utility) programı periyodik bakımlar için işimizi görecektir. Daha ciddi tamir ve bakımlar için yeterli değildir.
{mosimage}Disk Utility uygulamasını direk sistem üzerinde çalıştırarak ciddi bir onarım almakta mümkün değildir. Bunun için en sağlıklı yol sistem installer CD (dvd)’nizi bilgisayarınıza takarak CD (dvd) üzerinden makinenizi başlatmak olacaktır. CD (dvd) üzerinden başlattığınız sistem açıldıktan sonra installer menüsünden “Open Disk Utility” yi açın. Program penceresinin sol tarafınızda sabit diskinizi (disklerinizi) göreceksiniz. Bakım yapmak istediğiniz diski seçerek First Aid sekmesinde bulunan “Repair Disk Permissions” butonuna tıklayın. Uygulama sabit diskinizi gözden geçirmeye ve onarmaya başlayacaktır. Bu işlemi verebileceği hatalara veya uyarılara göre ikinci kez baştan tekrar yapabilirsiniz. Onarım yapmak için Repair Disk butonuna tıklayın. Onarım işlemi bittikten sonra en altta bulunan “S.M.A.R.T status” yazısının karşısında “Verified” yazıyor olmalıdır. Eğer Verified yazmıyorsa zaten daha ciddi bir sorun ile karşı karşıya kalmışsınız demektir. Daha ciddi disk sorunları için Diskwarrior veya TechTool Pro gibi 3. parti programlar ile daha profesyonel bir bakım yapmanız gerekecektir. Ama şazının başında da dediğim gibi en azından aylık bir periyod yapan bir kullanıcı iseniz bi tip ciddi bir sorunla karşı karşıya gelme riskiniz cok düşüktür.
Evet tüm bu basit bakım sonrası artık makinenizi yeniden başlatarak sabit diskiniz üzerindeki sistem ile açabilirsiniz. Gelelim periyodik bakımda yapmamızda fayda olacak olan diğer müdahaleye.
System File Check
System File Check yapmak için makinenizi yeniden başlatın ve açılırken Q Klavye için elma+s, F Klavye için elma+i tuş kombinasyonunu basılı tutun. Alışkın olduğunuz ekran görüntüsü yerine siyah bir komut ekranı karşınıza gelecektir. DıKKAT Harf arası boşluklarına dikkat ederek :
Panther kullanıcıları için;
Q Klavye : /sbin/fsck -y -f
F Klavye : /içnz/aivm -d -a
Tiger kullanıcıları için;
Q Klavye : /sbin/fsck -fy
F Klavye : /içnz/aivm -ad
yazarak ENTER tuşuna basın. Sistem makinenize ve sorunsallığınıza göre uzun sürebilcek olan işlemle birlikte tüm sistem yapısını gözden geçirecek olası arızaları ve problemleri onaracaktır. ışlem süresince hiç duymaya alışkın olmadığınız yüksek fan çalışma sesi ile paniklemeyin. Bu işlem sonucunda OK yazmadığı takdirde işlemi yenibaştan tekrarlayınız. ışlem bittikten sonra siyah komut ekranından çıkmak için :
Panther -Tiger kullanıcıları için;
Q Klavye : reboot
F Klavye : ığçhho
yazarak ENTER tuşuna basın. Bilgisayarınız normal açılış ekranı ile yeniden başlayarak açılacaktır. ÖNEMLı NOT : F klavye kullanıcıları yazması gereken kodları yazdığında ekranda bastıkları harfler yerine Q klavyede yazılan harfleri görecektir. Klavye bir hata veriyor sanmayın.
System File Check sonrası fan bir türlü durmuyorsa System Preferences > System Energy Saver > Options ayarlarından HIGHEST olup olmadığına bakın. Değilse bu ayara getirin fan artık bir süre sonra normal seyrine dönecektir. Ve geldik peridyodik bakımın en son ayağına.
OnyX
Öncelikle ücretsiz olan OnyX programını kullandığınız sistem sürümüne göre uygun versiyonunu indirmekle işe başlamanız gerekmektedir. Programın içinde default olarak Türkçe desteği bulunmaktadır. OnyX’i Türkçe arayüzüyle kullanmak istiyorsanız System Preferences > International > Language bölümünden Türkçe’yi en üste taşımanız yeterlidir. Eğer Türkçe zaten yukarıda ise programınız Türkçe arayüzüyle açılacaktır.
{mosimage}Peki OnyX bizim için neler yapabilir önce kısaca biraz buna değinelim. OnyX sistemimiz için bir bakım ve onarım programıdır. Sistemle birlikte hazır gelen betikleri Terminal uygulamasına ihtiyaç duymaksızın çalıştırabilir, silinemeyen dosyaları silebilir, çeşitli önbellek ve log dosyalarını silebilir v.b.. düzenleyebilirsiniz. Bununla kalmayıp finder, safari v.s. gibi çeşitli programların gizli özelliklerine ulaşabilir ve bunlarıda düzenleyebilirsiniz.
OnyX programını açtığınızda sizden sistem kullanıcı şifrenizi girmenizi isteyecektir. şifrenizi girdikten sonra başlıklar altında toplanan hazır komut pencerelerine ulaşabilirsiniz. Burada sistemin periyodik bakımı için gerekli olan en önemli penceremiz “Otomatikleştir” (automation) ve sonrasında da “Temizlik” (cleaning) bölümündeki komutlardır.
OnyX ile kendi ihtiyacınız doğrultusunda yaptırmak istediğiniz işlemleri yanlarındaki kutucuklardan seçerek veya iptal ederek Çalıştır demenizle çözüme ulaştıracaksınızdır. Arayüzün Türkçe kullanılabilmesi nedeniyle çok daha detaylı olarak girmiyorum OnyX programına. Kendinizinde açtığında görebileceğiniz üzere yapacağınız sadece neler yaptırmak istediğinize karar verip secmek ve yapmasını söylemek. OnyX ile bakım yaparken sizde kendinizi dinlenmeye alabilirsiniz çünkü ortalama verilen bakım emirlerinin süreleri uzundur. Tüm bu bakımları yapmadan önce makinenizin uyku modunu kapamayı unutmayın.
Evet ayda bir kez zaman ayırıp bu tip bir bakım yaptığınız zaman göreceksinizki zamanla sisteminiz ilk kurduğunuz kadar hızlı ve sorunsuz çalışmaya devam edecektir. Burada periyodik olarak anlattığımız yapılabilcek işlemleri daha yoğun çalışma veya sistem güncellemesi sonralarıda yaparsanız sisteminizi stabilize etmiş olacaksınızdır. Unutmayınız yukarıda anlattığım bakım önerileri tümüyle periyodik olarak yapıldığında size ciddi bir fayda sağlıyacaktır. Zaten sorunları almış giden kurulu bir sistemi ciddi oranda toparlamanız zordur. Yeniden sistem yüklemenizi tavsiye eder ve artık düzenli bakıma başlamanızı öneririm.
Herşeye rağmen sorunlarınız devam edecektir 🙂 Bu noktadan sonrada önerebileceğim en iyi yol daha çok kullanıcının fikirlerini almanız olacaktır. Sorunlarınızı ElmaSuyu.Net FORUM ‘a yazmaktan çekinmeyin..
Bakımlı olunuz 🙂
Bir yanıt yazın