Masaüstü Yayıncılık sektöründe çalışanların en büyük sorunlarından birisi Türkçe Font azlığıdır. ınternette milyonlarca free font olmasına karşın bu fontları logo yapımı haricinde tüm tiporgafik özellikleriye alıp kullanmak Türkçe karakterlerin yoksunluğundan dolayı mümkün olmamaktadır. Fontlab isimli yazılımla sıfırdan font yaratmak mümkün olduğu gibi mevcut bir fontu açarak olmayan Türkçe karakterleri ekleyerek ihtiyacımız olan font türünde yeniden yapılandırmak mümkündür. Makalenin devamında Türkçe karakterleri olmayan bir fontun açılarak Türkçe’leştirilmesini öğrenebilirsiniz…
Türkçe karakterler eklemek istediğiniz bir font gözünüze kestirip, font FontLab programında açın.
Windows/New Metrics Window menüsünü seçin.
{mosimage}
Karşınıza Preview/Metrics Panel’i gelecektir.
Burada kırmızı halka ile gösterilmiş bölüme örneğin AV harflerini yazınız.
{mosimage}
Alttaki resimde kırmızı halka içinde gösterilen M ve K harflerinden K’yı tıklayınız.
{mosimage}
Üstteki resimde ıkinci kırmızı halka ile gösterilen bölümde karşınıza herhangi bir değer çıkarsa, fontun Kerning ayarları yapılmış ve FontLab bunları otomatik olarak almış demektir. Yolumuza devam edebiliriz. Eğer gösterilen bölümde herhangi bir değer yoksa ve harfler birbirinden önceki resimdeki gibi ayrık duruyorsa Bu ayarları fonta aktarmak gerekir. bunu daha sonra anlatırım. (Birde AV harfleri benim tercihimdir, kerning ayalarını üzerinde görebileceğiniz en uygun harflerdir, fakat fontun yapısına göre değişken bir mevzuu olduğundan siz başka hafler üzerindede kontrol yapabilisiniz.)
Gelelim Türkçe karakterin eklenmesine, Aşağıdaki resimde gösterilen Glyph/Generate Glyhps… menüsü seçilir.
{mosimage}
Kaşınıza gelen pencereye;
{mosimage}
ş harfi için Scedilla
ş harfi için scedilla
ğ harfi için Gbreve
ğ harfi için gbreve
ı harfi için Idotaccent
yazıyoruz, bunun anlamı şu örneğin ş harfi için; S glyph’ni ve cedilla glyph’ini birbir üzerine çak…
OK butonun tıkladığınız zaman size Ana font penceresinin alt tarafında 5 adet yeni Glyph oluşturacaktır.
Tabi bu arada fontun içinde zaten S veya G harfleri vardır, cedilla breve ve dotaccent karakterlerinin de bulunması gerekir. yoksa bunlarıda siz ekeleyceksiniz. Örneğin yukarıdaki fontta breve ve dot accent yok ama cedilla mevcut…
{mosimage}
Resimde dikkatinizi çemiştir bu fontun ı karakteride yok (dotlessi) onuda eklemeniz gerekiyor. zaten genelde bu altı karater (şşğğıı) dışındaki karakterler fontlarda mevcut oluyorlar, yoksa onlarıda örneğin Çç harfleri için Ccedilla, ccedilla diyerek eklemeniz gerekir.
ğ glyphini (karakterini) çift tıkladığınız zaman aşağıdaki resimin sol tarafındaki gibi noktalardan oluşan bir çizim değil blok şekilde seçilebilir halde olduğunu göreceksiniz. Bunun anlamı şu; tek başına bir glyph fakat içinde referanslar barındırıyor G ve breve glyplerini referans alıyor demektir. Zaten G veya breve glyplerinde bir değişiklik yaparsanız ğ ninde direkt olarak aynı deşiğime uğradığını görürsünüz.
Eklediğiniz glypleri seçerek Glph/Decompose komutun verirseniz
{mosimage}
Artık aşağıdaki resmin sağ tarafındaki gibi referanslardan kurtulmuş bağımsız birer glyph haline dönüştürmüş olursunuz.
{mosimage}
Aslında referans yaparak çalışmak font yapımının bir parçası olmasına rağmen pratikte bazı film makinalarında ripleme ve bazı lazer yazıcıların PostScript yazılımlarıyla uyumsuzluk göstermektedir. Daha uyumlu fontlar elde etmek için decompose komutunu uygulayın hatta font içindeki diğer glyplerede uygulayın fontunuz daha garantili olsun…
Bir sonraki aşamada Edit/Properties… menüsünden gelen pencereye ulaşın,
{mosimage}
{mosimage}
Bu resimde kırmızı halka ile gösterilen elmas işaretine tıkladığınız zaman Örneğin resimdeki ş harfi için anlatalım Unicode kodunu otomatik olarak ekleyecektir. Apply Butonunu mutlaka tıklayınız, ve bunu eklediğiniz tüm karakterler (glphler) için yapımanız gerekiyor.
FontLab ‘da elmas programın otomatik olarak değer vermesi anlamına geliyor.
Son bölümde fontu yeniden oluşurmak gerekiyor…
{mosimage}
Gelen Pencereden Font Format Açılır menüsünden OpenType-CFF yi işaretleyip Save diyerek kaydediyorsunuz.
Kısa notlar;
Unicode; karakterlerin hangi kodlarda bilgisayar ortamında kullanılabileceğinin standartlarından biridir.
OpenType; Yeni kuşak font formatıdır.
Bir programın OT font formatına destek vermiş olması Unicode desteği olduğu anlamına gelmez.
Örneğin FreeHand ve QuarkXpress programında OT fontları kullanmaya izin verirken Unicode karakter kullanmaya izin vermez.
Unicode yerleşimi kullanarak döküman hazırlamak için;
Kullandığınız Sistem+Font Formatı+Programın Unicode destek vermesi gerekir.
Bu özelliklere sahip döküman hazırlayabileceğiniz programlar konusunda maalesef fazla seçeneğimiz yoktur, ve yine maalesef tek seçenek Adobe programlarıdır.
Eğer elinizde Carbon klavye yerleşimi ile kullandığınız yamama ile Türkçe karakterler eklenmiş eski fontlarınız var ise ve fontlarım hem FH de çalışsın hemde Unicode desteği olsun diyorsanız, elinizdeki fontları fontlab kullanarak yukarıdaki yöntemle yeni türkçe karakterler ekleyerek OpenType formatında kaydederek kullanmaya devam edersiniz.
Burada meseleyi kurtaran bir fontun içinde iki çift Türkçe karakter barındırması ve Fontun isminin değiştirilmemesinde yatmaktadır. ısmi mutlaka korumaya özen gösterin yoksa arşivinizdeki dökümanlara ulaşmak bayağı zametli hale gelebilir.
Kolay gelsin….
Makale: Murat Tunoğlu
Bir yanıt yazın